Şimdi örneklerle konumuzu ele alalım. İlk örneğimizde veri tiplerini, değişkenleri ele alalım.
Hemen yeni bir JSP sayfası ekleyelim.
JSP sayfamızın adını veritipleri_ve_degiskenler olarak verelim.
JSP sayfamızda kullanılacak veri tiplerini görüyoruz.
veritipleri_ve_degiskenler.jsp
<%@pagecontentType="text/html"pageEncoding="UTF-8"%>
<!DOCTYPEHTMLPUBLIC"-//W3C//DTDHTML4.01Transitional//EN"
"http://www.w3.org/TR/html4/loose.dtd">
<html>
<head>
<metahttp-equiv="Content-Type"content="text/html; charset=UTF-8">
<title>JSP'de Veri Tipleri ve Değişkenler</title>
</head>
<body>
<h1>1. Primitive (İlkel) Veri Tipleri</h1>
<%
byte byte_tipindeki_degiskenimiz = 11;
short short_tipindeki_degiskenimiz = 571;
int int_tipindeki_degiskenimiz = 1453;
long long_tipindeki_degiskenimiz = 12992016;
char char_tipindeki_degiskenimiz = 'a';
float floattipindekidegiskenimiz = 63.2f;
double double_tipindeki_degiskenimiz = 1481.99;
boolean boolean_tipindeki_degiskenimiz = false;
%>
<h2>Sayısal veri tipleri</h2>
<h3>Tamsayı veri tipleri: byte, short, int, long, char</h3>
byte <% out.println(byte_tipindeki_degiskenimiz);%><br/>
short <% out.println(short_tipindeki_degiskenimiz);%><br/>
int <% out.println(int_tipindeki_degiskenimiz);%><br/>
long <% out.println(long_tipindeki_degiskenimiz);%><br/>
char <% out.println(char_tipindeki_degiskenimiz);%><br/>
<h3>Kesirli sayı veri tipleri: float, double</h3>
float <% out.println(floattipindekidegiskenimiz);%><br/>
double <% out.println(double_tipindeki_degiskenimiz);%><br/>
<h3>Mantıksal veri tipi</h3>
boolean <% out.println(boolean_tipindeki_degiskenimiz);%><br/>
<h1>2.Referans Tipleri : class, interface, array</h1>
<h1>3.Null Tip : null</h1>
</body>
</html>
float floattipindekidegiskenimiz = 63.2f;
Kod bölünde en ilginç nokta f harfinin kullanılması bu double tipinden ayrım olsun diye kullanılır yoksa kesirli sayımız double tipinde algılanır.
NetBeans IDE kod yazarken bize yardımcı olmaktadır.
JSP sayfamız çalışır durumda.
Operatörler Örneği
Sıradaki örneğimizde toplama + , çıkarma -, çapma *, bölme / , mod alma % , eşittir = gibi operatörleri kullanalım. Bu örneklerde sadece basitçe nasıl kullanıldığını göstermek istiyorum.Hemen yeni bir JSP sayfası ekleyip adına operatorlerin_kullanimi adını verelim.
operatorlerin_kullanimi.jsp
<%@pagecontentType="text/html"pageEncoding="UTF-8"%>
<!DOCTYPEHTMLPUBLIC"-//W3C//DTDHTML4.01Transitional//EN"
"http://www.w3.org/TR/html4/loose.dtd">
<html>
<head>
<metahttp-equiv="Content-Type"content="text/html; charset=UTF-8">
<title>Operatörlerin Kullanımı </title>
</head>
<body>
<h1>Operatörlerin Kullanımı</h1>
<%
int sayi1=1453,sayi2=1299,sonuc=0;
%>
Toplama + operatörü : <% out.println(sonuc=sayi1+sayi2); %><br/>
Çıkarma - operatörü : <% out.println(sonuc=sayi1-sayi2); %><br/>
Çarpma * operatörü : <% out.println(sonuc=sayi1*sayi2); %><br/>
Bölme / operatörü : <% out.println(sonuc=sayi1/sayi2); %><br/>
Mod % operatörü : <% out.println(sonuc=sayi1%sayi2); %>
</body>
</html>
Kontrol İfadeleriÖrneği
Yeni bir JSP sayfası ekleyip adına kontrol_ifadelerinin_kullanimi adını verelim.
kontrol_ifadelerinin_kullanimi.jsp
<%@pagecontentType="text/html"pageEncoding="UTF-8"%>
<!DOCTYPEHTMLPUBLIC"-//W3C//DTDHTML4.01Transitional//EN"
"http://www.w3.org/TR/html4/loose.dtd">
<html>
<head>
<metahttp-equiv="Content-Type"content="text/html; charset=UTF-8">
<title>Kontrol İfadelerinin Kullanımı </title>
</head>
<body>
<%
int sayi=1453;
String mesaj="";
%>
<h3>if</h3>
<%
if(sayi==1453)
out.print("İSTANBUL'UN FETİH TARİHİ " +sayi + " TÜR.");
%>
<h3>if - else</h3>
<%
if(sayi!=1299)
out.print("İSTANBUL'UN FETİH TARİHİ " +sayi + " TÜR.");
else
{ out.print("İSTANBUL'UN FETİH TARİHİ " +sayi + " DEĞİLDİR.<br />"
+sayi+" OSMANLI İMPARATORLUĞUNUN KURULUŞ TARİHİDİR");
}
%>
<h3>if - else if - else</h3>
<%
if(sayi==2120)
out.print("BU TARİHTE DE SAKLI GÜZELLİKLER VARDIR ELBET.");
elseif(sayi==1299)
out.print(sayi+" OSMANLI İMPARATORLUĞUNUN KURULUŞ TARİHİDİR");
else
out.print(sayi+" FATİH SULTAN MEHMET HANIN İSTANBULU FETİH TARİHİDİR.");
%>
<h3>switch</h3>
<%
switch(sayi){
case 1299: mesaj= "OSMANLI KURULUŞ YILI 1299";
break;
case 1453: mesaj= "İSTANBULUN FETİH YILI 1453";
break;
default: mesaj="VARSAYILAN SEÇENEK ÇALIŞTIRILDI.";
}
out.println(mesaj);
%>
<h3>while döngüsü</h3>
<%
int i = 3 ;
while ( i >0 ) {
out.println ( " _FSM_ " );
i--;
}
%>
<h3>do- while döngüsü</h3>
<%
int a = -5 ;
do {
out.println ( "ŞART SAĞLANMASA BİLE do- while döngüsü<br />"
+ "EN AZ 1 KERE ÇALIŞTIRILIR. " );
a--;
} while ( a >0 );
%>
<h3>for döngüsü</h3>
<%
for ( int j = 1 ; j <= 3 ; j++ ) {
out.print ( j + " _FSM_ " );
}
%>
<h3>for-each</h3>
<%
int [ ] tamsayilarDizisininDegiskeni = { 1299 , 1453 , 1481 , 1495 , 1531 };
for( int tamsayiDegiskenimiz : tamsayilarDizisininDegiskeni ){
out.println (tamsayiDegiskenimiz);
}
%>
</body>
</html>
Kodumuzun önemli kısımlarını açıklayalım.
<%
int sayi=1453;
String mesaj="";
%>
Değişkenlerimizi tanımladık.
<h3>if</h3>
<%
if(sayi==1453)
out.print("İSTANBUL'UN FETİH TARİHİ " +sayi + " TÜR.");
%>
Değişkenimiz sayi eşittir 1453 ise bir alt satırdaki mesajı yazacaktır. Burada artı operatörünün kullanımına dikkat edelim. Cümleleri, kelimeleri birleştirmek içinde artı operatöründen yararlanılır.
<h3>if - else</h3>
<%
if(sayi!=1299)
out.print("İSTANBUL'UN FETİH TARİHİ " +sayi + " TÜR.");
else
{ out.print("İSTANBUL'UN FETİH TARİHİ " +sayi + " DEĞİLDİR.<br />"
+sayi+" OSMANLI İMPARATORLUĞUNUN KURULUŞ TARİHİDİR");
}
%>
Burada if içindeki şarta dikkat edelim ünlem ve eşittir var.Bunun anlamı sayi değişkeni 1299 za eşit değilsedir.Eğer eşit değilse ilk cümle yazdırılır.Eşitse ikinci kısım yani else kısmındaki mesaj yazdırılır.
<h3>if - else if - else</h3>
<%
if(sayi==2120)
out.print("BU TARİHTE DE SAKLI GÜZELLİKLER VARDIR ELBET.");
elseif(sayi==1299)
out.print(sayi+" OSMANLI İMPARATORLUĞUNUN KURULUŞ TARİHİDİR");
else
out.print(sayi+" FATİH SULTAN MEHMET HANIN İSTANBULU FETİH TARİHİDİR.");
%>
Kademeli olarak şartlar if kontrol yapısının içinde yazılır sağlayan şart varsa onun altındaki satır yazdırılır.Eğer hiçbir şart sağlanmamışsa else kısımındaki kod bölümü işletilir.
<h3>switch</h3>
<%
switch(sayi){
case 1299: mesaj= "OSMANLI KURULUŞ YILI 1299";
break;
case 1453: mesaj= "İSTANBULUN FETİH YILI 1453";
break;
default: mesaj="VARSAYILAN SEÇENEK ÇALIŞTIRILDI.";
}
out.println(mesaj);
%>
Switch kontrol yapısında bir seçim değerimiz var sağlandığı noktadaki kod bölümü çalıştırılır.Çalıştırılan kod bölümünden sonra çıkış için break(kırmak) sözcüğü ile kapsam dışına çıkılır.Eğer berak sözcüğünü yazmazsanız programınız şart sağlandıktan sonraki kısımıda dikkate alır.Eğer hiçbir şart sağlanmıyorsa varsayılan olarak default kısımındaki kodlar çalıştırılır.
<h3>while döngüsü</h3>
<%
int i = 3 ;
while ( i >0 ) {
out.println ( " _FSM_ " );
i--;
}
%>
While(sürerken,-iken) anlamlarına gelir. Bir veya birden çok değişkenin değerine göre while döngüsü şartı sağlıyorken döngü içerisindeki kod bölümü işletilir.Değişken veya değişkenlerin arttırılıp, azaltılmaları döngü içindedir.
<h3>do- while döngüsü</h3>
<%
int a = -5 ;
do {
out.println ( "ŞART SAĞLANMASA BİLE do- while döngüsü<br />"
+ "EN AZ 1 KERE ÇALIŞTIRILIR. " );
a--;
} while ( a >0 );
%>
While(sürerken,-iken) döngüsünden farklı olarak şart sağlansada sağlanmasada en az bir defa döngü çalıştırılır.Sebebi şartın sağlanıp sağlanmadığının kontrolü döngünün sonunda yapılmaktadır.
<h3>for döngüsü</h3>
<%
for ( int j = 1 ; j <= 3 ; j++ ) {
out.print ( j + " _FSM_ " );
}
%>
For(için,amacıyla) döngüsü aslında while döngüsünün modern halidir.Başlagıç değişken veya değişkenleride, şart veya şartlarda , değişken veya değişkenlerin artırım veya azatlımda aynı kod bölümünde yapılmaktadır bu kod okunurluğunu arttırır.Tabi ki her kontrol ifadesinin kendisine göre kullanışlığı olduğu zamanlar vardır.
<h3>for-each</h3>
<%
int [ ] tamsayilarDizisininDegiskeni = { 1299 , 1453 , 1481 , 1495 , 1531 };
for( int tamsayiDegiskenimiz : tamsayilarDizisininDegiskeni ){
out.println (tamsayiDegiskenimiz);
}
%>
Önce tamsayilarDizisininDegiskeni adında bir dizi oluşturduk. For döngümüzün içindede int tipinde tamsayiDegiskenimiz adında bir tane değişken oluşturduk. Dizideki her elamanı sırasıyla tamsayiDegiskenimiz değişkenine atayarak JSP sayfamıza yazdırdık.
Bilgisayar Mühendisi Mimar ASLAN
Ukrayna-Donetsk
Makaleleri referans göstermek kaydıyla alıp yayınlayabilirisniz.
